>>> Gmina Terespol z lotu ptaka - LATO 2017 <<<

Cmentarz Tatarski - Mizar znajduje się na niewielkim wzgórzu w miejscowości Zastawek. Na płytach nagrobkowych znajdują się charakterystyczne półksiężyce oraz napisy w języku polskim, arabskim i rosyjskim. Cmentarz został uratowany w latach 80 –tych, gdyż groziła mu kompletna zagłada. Najstarsze nagrobki pochodzą z XVIII w., przy czym jeden z nich z 1704 r. jest szczególnie cenny, bo jest najstarszym nagrobkiem tatarskim w Polsce.

"Kamienna Baba" lub "Kamienna Panna Młoda" to wyciosany z kamienia krzyż. Legenda głosi, że jest to zaklęta przez matkę panna młoda. Jak opisuje p. Górny w „Monografii Powiatu Bialskiego” jeszcze przed I wojną światową w Kamieniu widać było zarysy twarzy, a na szyi zarysy korali. Legenda mówi, że kamień chyli się ku ziemi i kiedy zaklęta panna młoda czołem dotknie Matki-Ziemi, oddać hołd swej matce – kamień ożyje. Kamienne figury możemy znaleźć w Neplach, Woskrzenicach, Pratulinie i Cieleśnicy.

Kościół pw. św. Jerzego w Krzyczewie - dawna cerkiew unicka, wzniesiona z drewna w 1683 r., od 1875 r. - prawosławna, w 1919 r. rekoncyliowana na kościół rzymsko-katolicki pw. św. Jerzego - filia parafii w Neplach. Przy cerkiewce znajduje się nagrobek Marianny z Kobylańskich I voto Dramińskiej, II voto Bogusławskiej z 1832 r.

Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Neplach, murowany, wzniesiony w 1769 roku w stylu eklektycznym jako cerkiew unicka (pw. Św. Ducha), ufundowany przez Franciszka Ursyna Niemcewicza i jego żonę Annę z Korotyńskich. W 1873 r. zamieniony przez rząd carski na cerkiew prawosławną, 1czerwca 1919 r. rekoncyliowany przez proboszcza z Malowej Góry Leona Kalinowskiego na świątynię rzymsko-katolicką. W podziemiach kościoła spoczywają fundator, jego żona i syn.

Cerkiew prawosławna pw. Opieki Matki Bożej, murowana, zbudowana w 1890r. Ikonostas i ikony pochodzą ze starych okolicznych cerkwi i z Białorusi. Projekt świątyni wykonał rosyjski architekt Wiktor N. Syczugow.

Zespół pałacowy Koroszczyn - w jego skład wchodzą: dwór murowany z połowy XIX w., (przebudowany po 1945 r.) oraz rządcówka, budynek mieszkalny; cielętnik i lodownia - obiekty murowane z II połowy XIX w. oraz pozostałości parku krajobrazowego z XIX w. W 1822 r. gen. Ludwik Pac sprowadził do Polski włoskiego architekta Henryka Marconiego zlecając mu budowę (wspaniałego jak się po zakończeniu inwestycji okazało) pałacu rodowego w Dowspudzie koło Suwałk. Włoch pozostał w Polsce na stałe budując liczne świątynie i pałace, w tym pałac dla Franciszka Jerzego Kuczyńskiego - właściciela dóbr w Koroszczynie od 1836 r. W czasie okupacji pałac wykorzystywali żołnierze niemieccy, a po nacjonalizacji w 1944 r. stał się początkowo własnością Państwowych Nieruchomości Ziemskich, by w 1949 r. zostać siedzibą utworzonego w Koroszczynie PGR. Po likwidacji PGR w 1992 r. dwór stał się obiektem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, od której w 1997 r. odkupiła go córka ostatniego właściciela Koroszczyna - Teresa Bogna Kuczyńska.

Zespół Fortów Twierdzy Brzeskiej tzw. Przedmoście Terespolskie. Na dawnym Przedmościu Terespolskim, pozostały na terenie gminy Terespol obiekty forteczne znajdujące się w różnym stanie technicznym. Są wśród nich obiekty ziemno-murowane wchodzące w skład zespołu fortów we wsi Łobaczew Mały, wybudowane w latach 1871-1885. Potężne betonowe ściany, kopuły i umocnienia ziemne otacza głęboka fosa, częściowo wypełniona wodą. Z Łobaczewa prowadzi dawna droga forteczna do Koroszczyna, gdzie znajduje się najlepiej zachowany w gminie fort, zbudowany w latach 1911-14. Efektownie prezentują się potężne mury, szeroka fosa, charakterystyczna "szyja" oraz podziemne korytarze z licznymi wejściami. Na południe od Koroszczyna położone są dwa forty w Kobylanach. Jeden po północnej stronie szosy Warszawa-Terespol został przed II wojną zaadoptowany przez Wojsko Polskie na magazyn benzyny dla pobliskiego lotniska w Małaszewiczach. We wrześniu 1939 r. doszło tu do tragedii - w dniach klęski miejscowa ludność postanowiła skorzystać z niepilnowanych już zasobów paliwa. Ktoś zaprószył ogień, doszło do ogromnej eksplozji, w wyniku której zginęło wielu ludzi, a potężne fortyfikacje fortu zostały częściowo zdewastowane. Przy drodze z Małaszewicz Małych do Kobylan można oglądać resztki kolejnego fortu. Po południowej stronie szosy, nieopodal Czapelki, wznosi się prochownia (dziś mieszcząca bar o tej nazwie). Forty w Kobylanach zostały zbudowane przed 1914 r. Pozostałości fortów można też oglądać we wsiach Lebiedziew i Żuki.

Zespół dworski w Krzyczewie - składa się z dworu z początku XIX w., murowanego z gankiem i ozdobnym szczytem; oficyny, czyli lamusa, zbudowanej na planie litery L, z czterospadowym, krytym dachówką dachem z początku XIX w.; czworaków z końca XIX w. i pozostałości parku krajobrazowego. Dwór w Krzyczewie stoi w pobliżu wysokiej na 10 m krawędzi skarpy wznoszącej się nad starorzeczem Bugu. Po II wojnie w dworze mieściła się strażnica WOP i szkoła, a później przez długie lata obiekt był w zasadzie nieużywany. W 1990 r. stał się własnością przedsiębiorcy z Warszawy Witolda Rzeczyckiego. Ostatni właściciel Krzyczewa z rodu Kuczyńskich - Stanisław, długoletni profesor Politechniki Łódzkiej, zmarł w 1990 r. Jego syn Michał mieszka w Kanadzie. Dwór otoczony jest niewielkim, ale ładnym parkiem z fragmentem dawnej alei lipowej ze starymi, potężnymi drzewami. Całość stanowi przykład klasycystycznego zespołu mieszkalno-gospodarczego z I połowy XIX w.

Zespół dworski w Neplach w okresie XVIII- XIX w własność rodu Niemcewiczów Na początku XIX w. nowy właściciel Nepli, Kalikst Mierzejewski, człowiek wielce majętny, właściciel ogromnych posiadłości na Polesiu, były marszałek szlachty grodzieńskiej, wybudował na miejscu domu Niemcewiczów klasycystyczny pałac wg projektu modnego wówczas architekta - sąsiada z Kobylan, Franciszka Jaszczołda. Obok pałacu stanął tzw. Biwak - specjalny pawilon mieszkalny dla cara Aleksandra I, który w latach 1818-25 przybywał do Nepli, a konkretnie (prawdopodobnie) do żony Kaliksta - pięknej Julii z Orzeszków. Owocem romansu cara z żoną właściciela Nepli miał być syn Mierzejewskich Juliusz August, urodzony w 1817 r., którego car Aleksander I został ojcem chrzestnym. W 1828 r. Juliusz August zmarł wskutek nieszczęśliwego wypadku podczas konnej przejażdżki (w efekcie złamania nogi wywiązała się gangrena). Rodzice ufundowali synowi specjalną kaplicę, w której później pochowano też ojca, Kaliksta Mierzejewskiego. Przedtem jednak Mierzejewski, zamiłowany przyrodnik i hodowca kwiatów, powiększył i przebudował stary park pałacowy i urządził w Neplach rezydencję głośną w całym Królestwie Polskim i poza jego granicami. Sława nepelskiej rezydencji nie trwała jednak długo. Wielki pożar w 1854 r. strawił pałac, cieplarnię i część parku. Franciszek Jaszczołd odbudował wprawdzie pałac za życia Kaliksta Mierzejewskiego, ale egzotyczne kwiaty, krzewy i drzewa oraz zwierzyniec uległy ostatecznej zagładzie. Kolejni właściciele dworu - od 1861 r. gen. Korniłowicz, później Rudnicki - nie uczynili nic, by przywrócić Neplom dawną świetność Dziś po dawnym dworze Mierzejewskich i Dymszów pozostały jedynie gruzy z resztkami piwnic. Spalony obiekt rozbierano systematycznie w latach 1937-39 i po wojnie - do lat sześćdziesiątych

Z całego zespołu zachowały się:
Lamus tzw. ”skarbczyk” - wybudowany ok. 1786 r. jeszcze przez Franciszka Ursyna Niemcewicza, przebudowany w 1913 r. w stylu neogotyckim przez Lubomira Dymszę.

Biwak - pawilon mieszkalny z potężną fasadą i niewielkim balkonem, wzniesiony ok. 1820 r. na skraju parku, nad doliną Krzny, specjalnie dla cara Aleksandra I. Do 1915 r. nad drzwiami wejściowymi wisiały 2 marmurowe tablice z napisami w języku francuskim: "Biwak Jego Cesarskiej Mości Aleksandra I": "Szczęśliwy biwaku, pod twym sklepionym dachem spoczywał cesarz Aleksander l, któremu Europa zawdzięcza pokój, a Polska swe istnienie.

Kaplica - kaplica grobowa pw. św. Juliusza, neogotycka, wybudowana w 1829 r. wg projektu Franciszka Jaszczołda na terenie parku dworskiego, w której pochowano ukochanego syna Mierzejewskich -Juliusza Augusta, a w 1854 r. i jego ojca - Kaliksta. Prochy obu są tu przechowywane do dziś. Na ścianie neogotyckiej kaplicy umieszczono tablicę z napisem: "Kto był Ojcem i Matką, a stracił ostatniego syna, pojmie ich ból".

Budynek mieszkalny tzw. Biały Dworek z wysokim portykiem kolumnowym, wzniesiony na początku XX w., oraz klasycystyczny pawilon z I połowy XIX w., w którym ongiś mieściła się biblioteka.