Niepodległość to nasz największy skarb i nasze dziedzictwo. Odzyskanie jej celebrujemy 11 listopada, zawsze w miejscach i przy obiektach szczególnych oraz symbolicznych. Jednym z takich miejsc, i takich obiektów w naszej gminie jest Pomnik Niepodległości w Koroszczynie.

Obelisk jest zlokalizowany na tzw. Górce, na terenie dawnego cerkwiska i cmentarza. Historia jego powstania sięga jeszcze czasów dwudziestolecia międzywojennego. Inicjatorem i fundatorem budowy był ówczesny właściciel koroszczyńskiego majątku Leon Kuczyński. Monument miał upamiętnić i być wyrazem hołdu dla Marszałka Józefa Piłsudskiego (zm. 12 maja 1935r.) oraz pułku Legionów Polskich, który stacjonował tu w dniach 28 – 29 sierpnia 1915r. Sztab tego pułku ulokował się we dworze, a wśród kadry dowódczej znajdował się m.in. Felicjan Sławoj – Składkowski, późniejszy premier II Rzeczypospolitej. 17 maja 1936r. poświęcono fundamenty i rozpoczęto budowę, którą przerwał wybuch II wojny światowej.

W takim stanie pomnik przetrwał zawieruchę wojenną oraz okres PRL-u. Pozbawiony emblematów oraz napisów nie wzbudził zainteresowania ani okupantów niemieckich, ani komunistów. W niedokończonej formie istniał do początku XXIw. Władze Gminy Terespol postanowiły dokończyć dzieło rozpoczęte przez Leona Kuczyńskiego, obejmując także opiekę nad terenem dawnego cerkwiska i cmentarza. Uroczyste odsłonięcie Pomnika Niepodległości i jednocześnie Pomnika Nieznanego Żołnierza nastąpiło w 86. Rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości – 11 listopada 2004r.

Pierwotny kształt monumentu został zachowany. Jest to betonowy graniastosłup wtopiony w wysoki postument (leżący prostopadłościan). Podczas prac wykańczających został obłożony kamiennymi (czaro – białymi) płytami. Na środkowym pasie postumentu umieszczono napis: //BOŻE COŚ POLSKĘ//. Po lewej stronie, w wystającej części cokołu widnieją cztery daty: //1794/1919/1920/1939//. Nawiązują one do wmurowanych w pomnik prochów z grobów nieznanych żołnierzy poległych na terenie gminy podczas bitw pod Polatyczami i Kobylanami oraz wojny polsko – bolszewickiej i września 1939r. Obok zostały wyryte inne daty://1795/1830/1863/1874/1914/1918/1921/1944/. W dolnej części graniastosłupa na tarczy został zamontowany metalowy orzeł z rozpostartymi skrzydłami i w zamkniętej koronie. Środek obelisku zajmują pionowe biało – czerwone płyty. Górę wieńczy krzyż Virtutti Militari. Obiekt otacza niski murek, a prowadza do niego schody.

Koroszczyński monument jak wiele mu podobnych w Polsce jest symbolem odzyskanej Niepodległości. To również znak naszej pamięci. Gromadząc się w takich miejscach i celebrując te najważniejsze święto narodowe czcimy Tych, którzy tę wolność wywalczyli i zostawili nam jako najcenniejszą spuściznę! Jesteśmy więc zobowiązani by ją pielęgnować i nigdy jej nie utracić…      

Opracował: Dominik Litwiniuk