Gminne Centrum Kultury

POLECAMY:
Blog "Forty i my"

Klub Strzelecki "KALIBER"

Urząd Gminy Terespol

Jesteśmy na FACEBOOK'u
FACEBOOK
BIP
BIP

ECHA PRZESZŁOŚCI część XIII

Neogotycka kaplica grobowa św. Juliusza w Neplach wg projektu Franciszka Jaszczołda, ok. 1937. Fotografia ze zbiorów Bialskiej Biblioteki CyfrowejNa terenie zespołu dworsko – parkowego w Neplach znajduje się kaplica grobowa. Jej powstanie było związane z tragedią, jaka dotknęła właścicieli dobór – Mierzejewskich.

8 października 1828r. Juliusz August starszy syn Kaliksta i Julii spadł nieszczęśliwie z konia. Po ponad miesięcznej walce o życie zmarł 12 listopada. Zrozpaczony ojciec ufundował zmarłemu potomkowi kaplicę, w której go pochował.

Neogotycką budowlę wg projektu Franciszka Jaszczołda wzniesiono w 1829r. z otynkowanej ceramicznej cegły na planie wydłużonego ośmioboku. Postawiono ją na wysokim cokole z delikatnie opracowanym dekoracyjnie licem. Ściany zewnętrzne na osiach głównej i prostopadłej zwieńczone trójkątnymi szczytami z motywem wieloliścia posiadają pary okien o cebulastych łukach z żelaznymi maswerkami (geometrycznymi wzorami architektonicznymi). Wszystkie elewacje zdobią płyciny z ostrołukowymi arkadami o trójlistnych zakończeniach. Dodatkową dekorację stanowią detale architektoniczne w postaci skrzyżowanych do dołu pochodni i pojedynczych stylizowanych liści. Do narożników kaplicy przylegają po trzy smukłe kolumienki o głowicach w kształcie stylizowanych liści Neogotycka kaplica grobowa, stan obecny, 2022akantu. Front eksponują żelazne schody na podmurówce. Po przeciwległej stronie od wejścia znajduje się tablica epitafijna. Budowlę przykrywa namiotowy dach zwieńczony krzyżem na kuli. Jednoprzestrzenne wnętrze nakrywa podwyższona kopuła z lunetami. Ściany pokrywają iluzjonistyczne polichromie naśladujące elementy architektoniczne. W przyziemi budowli ulokowana jest krypta grobowa. W przeszłości wnętrze zdobił (zaginiony od lat 70-tych XX w.) obraz przedstawiający św. Juliusza – papieża, od którego kaplica otrzymała wezwanie.

Neogotycka kaplica grobowa, detale architektoniczne, 2022Warto dodać, że lokalizacja kaplicy charakteryzuje się dużymi walorami krajobrazowymi – położona na skraju stromej skarpy nad doliną rzeki Krzny. Było to typowe dla kaplic grobowych wnoszonych w zespołach rezydencjonalnych.

W 1854r. obok syna w krypcie pochowano również Kaliksta Mierzejewskiego. Kaplica w dobrym stanie przetrwała I wojnę światową. Podczas II wojny światowej splądrowali ją sowieccy żołnierze. W okresie PRLu postępowała powolna degradacja budowli. Pod koniec XXw. dokonano prowizorycznych napraw ścian. Gruntowną restauracje przeprowadzono dopiero w 2004 r.

Wnętrze kapicy, fragment polichromii na sklepieniu, 2022Kaplica grobowa w Neplach to przede wszystkim pomnik tragicznej historii. W niemal wiecznym kamieniu „zapisano” kres ulotnego ludzkiego życia oraz wiarę w nieśmiertelność duszy. Śmierć zawsze napawa smutkiem, lecz wiara w to co po niej daje nadzieję. To swoiste memento dla nas wszystkich. Patrząc zaś na nią jako na zabytek możemy dostrzec i podziwiać piękno oraz harmonię tego dzieła sztuki zmaterializowanego ludzkimi rękoma, które umysł prowadził.